Kendi Kendimizi Aydınlatalım
KENDİ
KENDİMİZİ AYDINLATALIM
1Aytaç Dürgen
1Aytaç
Dürgen Elektrik Elektronik Tek.Teknik Öğr
Özet
*Led aydınlatma ürünleri ve Led
görüntüleme sistemleri sağladıkları enerji tasarrufu ve uzun ömürlü olmalar
sebebi nedeniyle günümüzde oldukça fazla ilgi çekmektedirler. Bu çalışmada, Led
ve led ile ilgili ürünlerin *Ar-Ge faaliyetleri tasarlanması üretilmesi
konularına değinilerek konu ile ilgili dinamikler, kurum ve kuruluşların özel
sektörün ve eğitim kurumlarının yapabilecek olduğu konular ele alınmıştır. Ayrıca
örnek tasarımlara yer verilerek bu araştırmanın eğitimsel bir araç olarak
kullanılması planlanmıştır.
1.Giriş
Gelişmiş teknoloji ürün olan ve her gün daha da gelişen led
gündelik hayatımızda yerini almış durumdadır. Her geçen gün ise kullanımı
artmakta ve çeşitli sektörlerin oluşmasına sebep olmaktadır. Bu teknolojinin henüz başlangıcında iken
toplumsal sorumluluk olarak bu konuların araştırılması ilgili ürünlerin tasarlanması,
tasarlanma süreçlerinde yer alacak unsurların
belirlenmesi gerekli teknik insanların yetiştirilmesi gerekmektedir.Yine
kurum, kuruluş yada özel sektörde bu konularda yetişmiş teknik insanların
koordinatörlüğü üstlenerek gerekli teknik bilgiyi sağlamalı.bu bilgiler
doğrultusunda hazırlanacak ürünlerin,tasarımların üretilmesi için gerekli iş
gücünün eğitilmesi de amaçlanmaktadır.
2. LED Nedir ? Neden LED ?
Light Emitting Diode yani "ışık yayan diyot" kavramının kısaltmasıdır. İlk
olarak 1907 yılında icat edilmiş ve kullanılmıştır. 1962 yılında ise elektronik
ürünlerde kullanılmaya başlanmıştır. 1980-90'lı yıllar ise led tarihinde bir
dönüm noktasıdır. Çünkü bu tarihlerde led lambalar yeşil,mavi,beyaz ve sarı
olarak çeşitli renklerde üretilmeye başlamıştır ve verimlilikleri
artırılmıştır. 1962
senesinden günümüze LED teknolojisi durmaksızın geliştirildi ve de üretim
maliyetleri olağanüstü düzeyde aşağı çekildi. 2011-2012 yılları arasında
küresel LED firmaları %22'lik bir çoğalma gösterdi. Bununla birlikte günümüzde 60-wattlık bir LED lambanın maliyeti
yaklaşık %40 civarında düştü ve görünen o ki maliyetleri dahada düşecek. Tahmin edilen şu ki; 2030
yılına gelindiğinde LED lambalar piyasadaki tüm lambaların %75'ini oluşturacak. Günümüzde ise Led lambaların çeşitleri artmış
ve kullanım alanları ise yaygınlaşmıştır.
Çeşitli
boyutlarda ve şekillerde üretilebilen led lambaların çok tercih edilme sebebi
ise düşük enerji ile uzun süre kullanılabilmesidir. Öyleki bir adet flaman
lambanın kullanım süresi 1500 saat, floresan lambanın kullanım süresi 30.000
saat iken, led lambanın kullanım süresi 50.000 saatten fazladır. Hatta günümüzde
bazı led lambaların 100.000 saatten
fazla süre kullanılabileceği yaşlandırma testleri ile anlaşılmıştır..
2.1. Ledin kullanım alanları, sektörler
Ledler, televizyon kumandasından futbol sahalarındaki
dev ekranlara, cep telefonlarından kol saatlerine kadar pek çok alanda
kullanılmaktadır. Hatta otomobillerde bile vazgeçilmez bir unsur haline
gelmiştir ki bir otomobilde ortalama 300 adet led kullanılmaktadır. Bunun
dışında bahçe, yol ve mekân aydınlatmalarında, reklam panolarında, trafik
işaretlerinde, cep telefonlarının ekranında ve tuşların aydınlatılmasında,
bilgisayarlarda, fotoğraf makinelerinde ve daha birçok alanda sorunsuz bir
şekilde kullanılabilmektedir.
2.2. Led kullanımında Dünya ülkeleri ne durumda
Led kullanımında dünyanın
gelişmiş ülkeleri adeta birbirleri ile yarış içerisindedir. Bu yarışmacılardan
bir kaçına değinecek olursak;
2.2.1. KORE
Kore özellikle Led üretimi ve
Ledin geliştirilmesi üzerinde oldukça mesafe kat etmiş durumdadır. Kore
özellikle Ledler için kimyasalların hazırlanıp hazır çip(ledin ışık veren Core
kısmı) halde dünyada led üreticililerinin bir çoğuna destek ve stok
sunmaktadır. 2000 yılından bu yana patent almış 58 patentli led modelinin
yarısına yakını Koreli firmalara aittir. Kore Led ürünlerine dönüşümünü
neredeyse tamamlamış maksimum enerji tasarrufu sağlamıştır.
2.2.2. ÇİN HALK CUMHURİYETİ
Çin halk cumhuriyeti bu yarışta
hem led üretiminde hem led ürünler ile ilgili tasarım ve ar-ge de hemde bu
tasarımların ürün haline getirmede oldukça ileri seviyelerde.
Çin halk cumhuriyeti
otoyollar,stadyumlar,fabrikalar ,kamu binalarında ve evlerde led dönüşümünü %70
oranında tamamlamış durumdadır.
2.2.3. AMERİKA
Amerika Led ile ilgili ar-ge
faaliyetlerini tamamlamış ve bu konuda uzman olmuş tercih edilen bir led
üretici markaya sahiptir. Bu firmanın gözetiminde ürünler geliştiren firmaların
ürünleri ile led dönüşümü hızlı bir şekilde devam ettirmektedirler.
2.2.4. ALMANYA
Almanya led ürünlerini şuanda
ileri seviyede geliştirdiği güneş
enerjisi ile elektrik üretimi ile birleştirerek güneş panellerinin aydınlatma
konusunda maksimum verimle kullanmayı amaçlamaktadır ve bu konuda ürünler
geliştirmektedir. Bunun yanı sıra dünya markası olmuş firmaları tarafından üretilen led ve led
ürünleri ile lede dönüşüme son hız devam etmektedir.
2.3. Led kullanımında Türkiye ne durumda
Ülkemiz led dönüşümüne led'li
ürünlerin kullanımına önem vermekte bu konu ile ilgili yasal düzenlemeyi bile
hazırlamış durumda. SECOL, ülkemizde LED üretimi konusunda ilk ve tek
yerli firma olarak iki yıldan fazla süren araştırma ve çalışmalar sonucunda
2009 yılının ilk çeyreğinde ancak
gerekli ilgiyi görememiş ürettiği Led'i kullanarak ürün haline getirecek sektör
ve alt üreticilerinin olmamasından dolayı istediği yerlere maalesef
ulaşamamıştır. Ve bu konudaki bir çok girişimci bu Pazar sıkıntılarından dolayı
bu hevesten vaz geçmektedir. Bu konuda bir çok kurum kuruluş ve özel sektöre
görev düşmektedir. Ülkemiz led ve ledli ürünleri maalesef sadece tüketir
durumda ve özellikle Çindeki üreticilerin iştahını kabartmaktadır. Ve sektörel
olarak sadece ciddi paralar kazanmak için yapılan yatırımların çoğunda ülkeye
kalitesi düşük ledli ürünler ithal edilmekte ve enerji tasarrufu sağlayacakken
hüsranla sonuçlanıp maddi israfa yol açmaktadır.
Hazırladığım
projede sadece tüketici olduğumuz led ve led ürünlerinde ilgili konuların
tekniklerin araştırılıp, geliştirilip ve
üretilmesinde üzerimize düşenler
nelerdir bunlar başlıklar halinde aşağıda yer almaktadır.
3.TÜBİTAK bu kalkınma projesine nasıl destek verecektir?
Ülkemizde ileri düzeyde bilimsel
araştırma yapan, sürekli yeni arayışlar içinde bulunan ve durmak bilmeden
çalışan kurumumuz LED ürünlerin Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarını üstlenip, bu
alanda çalışma yapacak üniversitelere gerekli bilgi ve maddi desteği
vermelidir. Türk malı Ledi üretmeye başlayacak olan iş adamlarımıza yeterli
bilimsel desteği verip onları teşvik etmelidir.
3.1.Üniversitelerimiz bu projeye nasıl destek verecektir?
2007 yılında üniversitelerimiz
Ar-Ge çalışma atağı yapmıştır. Ar-Ge laboratuarları olmayan üniversitlerimize
yeni Ar-Ge departmanları kurulmuştur. Ülkemizin önde gelen üniversiteleri Yerli
üretim Lede geçmek için gerekli olan bilimsel araştırmayı, ilk prototiplerin
üretilmesi, Ledin bütün kullanım alanlarında yerli üretim lede geçilmesi için
gerekli araştırmaların yapılması konusunda destek verecektir. Bunun için
özellikle kimya ve elektronik mühendislik ana bilim dallarına önemli görevler
düşmektedir.
3.2.Meslek liseleri bu projenin neresinde
Geçtiğimiz yıllarda başlatılmış
olan "Meslek Lisesi Memleket Meselesi"
projesindeki fikirler doğrultusunda da görevler üstlenmesi gerekmektedir. Bu
görevler LED ile ilgili ana ve yan ürünlerin üretim süreçlerinde yer almasıdır.
Bu sayede meslek lisesinde ki öğrencilere görerek-yaparak eğitim modelinin de
uygulanması söz konusu olacaktır.Birkaç yıllık süre içerisinde bu projeden
mezun olan öğrenciler konularında deneyimli birer personel olarak özel sektörde
aranan kalifiye elaman sorunu da çözülmüş olacaktır."Meslek Lisesi Memleket Atölyesi" gibi projelerle diğer tüm
üretimsel sektörlere de uyarlanabilir.
3.3. Türk malı LED'in üretimine geçildiğinde ülkemizde oluşacak yeni
istihdam kaynakları nelerdir?
Sadece bir adet Türk malı LEDampulün üretimsel süreçleri ele alındığında;
*Ampulün elektronik devre
tasarımının yapılması konusunda teknik elemanlara ihtiyaç duyulacak.
*LEDleri şebeke voltajı ile
çalıştıracak sürücü devrelerin tasarlanması sürecinde yine teknik elemanlara
ihtiyaç duyulacak.
*Kalite kontrolcüsünden,
pazarlamacısına kadar birçok iş kolunda ciddi istihdama ihtiyaç duyulacaktır.
Ledin kullanım alanları göz önüne
alındığında(açık hava reklamcılığı, karayolları ve şalt sahalarının
aydınlatılması, otoyolları trafik ve sinyalizasyonları, otomotiv
sektörü.)hesaba katıldığında bu istihdam oranın çok yüksek olacağı anlaşılacaktır.
4. Sonuç
Artık hayatımızın her
yerinde bulunan bu ürünlerin, ülkemizde
Kaynaklar
1. http://www.biltek.tubitak.gov.tr/gelisim/elektronik/led.htm
2. http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/ledler-hakkinda-bilmedigimiz-8-onemli-nokta
3. Özgen B., "Bina Otomasyonu"
Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,
İstanbul, 2006.
KISALTMALAR
*LED LİGHT EMİTİN DİODE (Işık Yayan
Diyot)
*AR-GE ARAŞTIRMA ve GELİŞTİRME faaliyetleri
Led panel p10 panel kırmızı p10 panel